Gmina Dębica
Pierwsze w 2018 roku ”SPOTKANIE Z HISTORIĄ” poświęcone było Żołnierzom Wyklętym – Żołnierzom Niezłomnym.
Wykład pt. „Major Hieronim Dekutowski ps. ”ZAPORA” – Żołnierz Wyklęty” w ramach tego „SPOTKANIA Z HISTORIĄ” poprowadził wiceprezes Stowarzyszenia Klub Historyczny „Prawda i Pamięć” z Mielca pan Romuald Rzeszutek. Niezwykłą postać majora Hieronima Dekutowskiego ps. ”ZAPORA”, ukazano jako przykład niezłomnego żołnierza, który całe swoje życie poświęcił służbie Ojczyźnie.
Moment i temat wykładu oczywiście pokrywał się z przypadającym w miesiącu marcu – Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
W nawiązaniu do tematu spotkania wyświetlono również film pt. „Ojciec i syn”, według scenariusza i reżyserii uczennic I LO w Mielcu: Aleksandry Kościelnej i Wioletty Kilian, dzięki wsparciu Romualda Rzeszutka wiceprezesa i członków Klubu Historycznego „Prawda i Pamięć” z Mielca. Film opowiada o bitwie partyzanckiej w Ostrowach Tuszowskich w 1946 r. Zajął I miejsce w projekcie „Młodzi dla Historii”, realizowanym podczas IX Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” w Gdyni.
Sam bohater wykładu Hieronim Dekutowski urodził się 24 września 1918 w Dzikowie, lata nauki i wczesną młodość spędził w rodzinnej miejscowości i Tarnobrzegu, gdzie pobierał naukę i zdał maturę w maju 1939 r. Jako młody człowiek należał do I Drużyny Harcerzy imienia generała Jana Henryka Dąbrowskiego, a następnie do II Wodnej Drużyny Harcerzy imienia generała Mariusza Zaruskiego, gdzie był drużynowym. Był też członkiem Sodalicji Mariańskiej. Po zdanej maturze zamierzał studiować we Lwowie. Podczas wojny obronnej 1939, prawdopodobnie wstąpił do wojska jako ochotnik i walczył w obronie Lwowa. Skąd z resztkami polskich oddziałów, przeszedł 17 września na Węgry. Na Węgrzech został internowany i osadzony w obozie. Stąd po udanej ucieczce, przez Jugosławię i Włochy, w listopadzie 1939, przedostał się do Francji. Tu zgłosił się do odtwarzanej Armii Polskiej i jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po kampanii francuskiej przedostał się do Wielkiej Brytanii, w Anglii przeszedł gruntowne przeszkolenie i jako „cichociemny” znalazł się w okupowanej przez Niemców Polsce. Od samego początku dał się poznać jak wspaniały konspirator i utalentowany dowódca oddziałów partyzanckich AK, DSZ (od maja 1945 r. żołnierz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj) i Zrzeszenia WiN (Wolność i Niezawisłość), „żołnierz wyklęty”, rozstrzelany 7 marca 1949 roku w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. W 1988 roku pośmiertnie mianowany pułkownikiem przez władze II RP na uchodźstwie.
Romuald Rzeszutek wspomniał również o działalności Stowarzyszenia Klubu Historycznego „Prawda i Pamięć” i Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. Wojciecha Lisa ps. „Mściciel”. Wśród wielu przedsięwzięć historycznych i patriotycznych, warto wymienić inicjatywę budowy pomnika Żołnierzy Niezłomnych w Mielcu.
Na koniec spotkania były pytania i rozmowy z uczestnikami tego wieczoru, który został uświetniony obecnością znamienitych gości, wśród których znaleźli się: Stanisław Rokosz Wójt Gminy Dębica, ppłk. Roland Waszkowiak dowódca 33. Batalionu Piechoty Lekkiej WOT w Dębicy wraz z żołnierzami, Artur Lis dowódca JS 2017 Strzelec im. Tadeusza Münnicha w Dębicy wraz ze strzelcami, członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. Wojciecha Lisa ps. „Mściciel”: Bogdan Pląder, Jerzy Flis, Janusz Szalwa, pasjonaci historii regionalnej: Józef Pluta i Mirosław Kusibab oraz młodzież i nauczyciele lokalnych szkół, zaś Marcina Ciszka dyrektora CKiB Gminy Dębica reprezentowała Sylwia Zapał kierownik Centrum Edukacji Ekologicznej.
Atrakcją spotkania była wystawa broni i wyposażenia żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego oraz bibliografia historyczna, przygotowane przez członków Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. Wojciecha Lisa ps. „Mściciel”.
